Ks. Maciej Bogucki
"Chwała Ojcu" w Liturgii Godzin (polemika)
(2015)

PYTANIE:

Czy w odmawianiu wspólnym Liturgii Godzin, gdy psalm jest podzielony na dwie lub trzy części, można odmówić go, pomijając Chwała? Czy jest to zależne od tego, którą godzinę się odmawia lub od ilości antyfon?

(Krzysztof Banaszak)

ODPOWIEDŹ:

Sprawując Liturgię Godzin należy stosować się do zamieszczonych w tej księdze rubryk, które w sposób bardzo jasny mówią, jak należy poprawnie tę celebrację wykonywać. W związku z tym Chwała należy pominąć tylko na zakończenie tego psalmu, gdzie jest to wyraźnie zaznaczone. Na własną rękę nie powinno się niczego redukować, ani wprowadzać. To jest Liturgia, w której obowiązuje nas posłuszeństwo Kościołowi.
(Ks. prof. Krzysztof Konecki)

W związku z lekturą ostatniego numeru (79.) biuletynu Anamnesis chciałbym podzielić się pewnym doprecyzowaniem, którego zabrakło, niestety, w odpowiedzi na pytanie dotyczące Liturgii Godzin. Czytelnik (str. 43) pyta o możliwość pominięcia doksologii Gloria w recytacji psalmu w przypadku, gdy psalm jest podzielony na dwie lub trzy części. Ceniąc dorobek ks. prof. K. Koneckiego trzeba zauważyć, że jego odpowiedzi brakuje istotnego elementu, którego oczekuje czytelnik, to znaczy naukowości. Dlatego pozwalam sobie na polemikę z lakoniczną odpowiedzią ks. Profesora.

Ks. Konecki stwierdza: Sprawując Liturgię Godzin należy stosować się do zamieszczonych w tej księdze rubryk, które w sposób bardzo jasny mówią, jak należy poprawnie tę celebrację wykonywać. Nie można zaprzeczyć słuszności tej wypowiedzi, jak również kolejnemu sformułowaniu, w którym autor stwierdza: W związku z tym "Chwała" należy pominąć tylko na zakończenie tego psalmu, gdzie jest to wyraźnie zaznaczone.

Rzeczywiście, już I psalm I nieszporów niedzieli I tygodnia, Ps 141, zakończony doksologią Chwała Ojcu, zawiera, kluczowe doprecyzowanie: Ten werset Chwała Ojcu dodaje się na końcu wszystkich psalmów i pieśni, chyba że podano inaczej.

Odpowiedź ks. Koneckiego zdaje się wykluczać podkreślone przeze mnie sformułowanie. A wystarczy jedynie zerknąć do rubryk zaprezentowanych w Ogólnym Wprowadzeniu do Liturgii Godzin (OWLG), by zrozumieć sens wyrażenia: chyba że podano inaczej.

OWLG, W paragrafie pt. Sposób odmawiania psalmów, w punkcie 123, co prawda stwierdza: Po odmówienia psalmu dodaje się stosownie do ustalonego zwyczaju Chwała Ojcu... i Jak była na początku, a w kolejnym numerze (124) sugeruje, aby przestrzegać podziałów psalmów dłuższych z doksologią po każdej części. Jednak otwiera też furtkę ku innemu wykonaniu psalmodii: Można się stosować do tego tradycyjnego sposobu odmawiania lub zrobić przerwę po każdej z tych części, albo odmówić cały psalm bez przerwy wraz z jego antyfoną.

Wynika stąd, że OWLG przedstawia trzy możliwości, o które pyta nasz czytelnik:

1) sposób tradycyjny: każda część zakończona Chwała Ojcu

2) każda część zakończona pauzą (w tym wypadku bez Chwała)

3) psalm wykonany w sposób ciągły (bez przerwy) z antyfoną na zakończenie. O jaką antyfonę wówczas chodzi? Precyzuje to wcześniejszy punkt OWLG, n. 115: Można też odmawiać cały psalm w sposób ciągły, z zastosowaniem tylko pierwszej antyfony.
(Ks. Maciej Bogucki)