Ks. Jacek Nowak
Świadectwa osób świeckich po Ewangelii
(2013)

PYTANIE:

Kwestia dawania świadectw osób świeckich podczas Mszy Świętej. Bardzo często jest ono po krótkim rozważaniu księdza po Ewangelii (powiedzmy, krótkie kazanie i świadectwo osoby). Uważam, iż miejsce świadectwa jest albo po modlitwie po Komunii albo w czasie ogłoszeń duszpasterskich. Bardzo proszę o rozstrzygnięcie. Zwłaszcza iż świadectwa osób są często w ramach tzw. "nowej ewangelizacji w parafii".

Na temat homilii i świadectw bardzo wyraźnie mówi Instrukcja o niektórych kwestiach dotyczących współpracy wiernych świeckich w ministerialnej posłudze kapłanów (L’Osservatore Romano, wyd. polskie, 12(208) 1998, 30-40). Tam w Rozporządzeniach praktycznych, art.3, §1 jest wyraźnie mowa, że funkcja głoszenia homilii jest zastrzeżona dla osoby, która otrzymała sakrament święceń, przez co nawet biskup diecezjalny nie ma prawa dyspensować od tego przepisu kanonicznego, jako że nie jest to ustawa czysto dyscyplinarna, lecz dotycząca funkcji nauczania i uświęcania, ściśle ze sobą powiązanych. Art.3, §2 dodaje jednak: Dopuszczalne jest wprowadzenie do liturgii krótkiego komentarza, pozwalającego ją lepiej zrozumieć, a także – w wyjątkowych przypadkach – ewentualnych świadectw, które powinny być zawsze dostosowane do przepisów liturgicznych i składane podczas liturgii eucharystycznych sprawowanych ze szczególnych okazji (np. dzień seminarium, dzień chorego, itp.), jeśli rzeczywiście mogą one być przydatne do zobrazowania homilii wygłoszonej jak zwykle przez celebransa. Te komentarze i świadectwa nie powinny przybierać takiej formy, która zatarłaby różnice między nimi a homilią. Należy też wziąć pod uwagę, co ma stanowić treść samej homilii. Instrukcja Redemptionis sacramentum w nrze 67 podaje, że homilia powinna ukazywać tajemnice zbawienia wynikające z czytań biblijnych i tekstów liturgicznych, komentować stałe lub zmienne teksty Mszy Świętej albo inne obrzędy Kościoła. Zadaniem homilii jest prowadzenie do Chrystusa, jako najważniejszej podstawy ekonomii zbawienia. Interpretując teksty biblijne należy je osadzić w kontekście liturgicznym.

Z tych wszystkich wypowiedzi Kościoła jasno wynika, kto jest upoważniony do głoszenia homilii i jaka powinna być jej treść. Casus tzw. świadectw aczkolwiek jest ujęty w Instrukcji o niektórych kwestiach…, to należy stosować go bardzo, a to bardzo rzadko (w wyjątkowych przypadkach). Świadectwo stanowi, jak gdyby, przykład i obraz w homilii, a więc nie może przybierać formy samej homilii lub ją pomijać. Stąd najlepszym momentem wygłaszania świadectw podczas Mszy Świętej jest czas po modlitwie po komunii. Jeśli, tak jak Ksiądz pisze, świadectwa są w ramach tzw. nowej ewangelizacji, to rzeczywiście ich miejsce jest jak najbardziej po zakończonych obrzędach komunijnych, a przed błogosławieństwem. Tłumacząc się nową ewangelizacją, nie można wprowadzać nowych zwyczajów do liturgii, które byłyby niezgodne z teologiczną myślą Kościoła, a tym samym zaprzeczeniem istoty nowej ewangelizacji.
(Ks. Jacek Nowak SAC)